17 februari 2020
Marijn, vièf jaor later
Al un paar jaor neume ze de maondaag van de letste volle waek van januari hièl sjiek ‘Blue Monday’. D’n daag det de meiste minse zich dreuvig en mismeutig veule. D’r wuùrt sinds un paar jaor ouk ut ‘Depressiegala’ op d’n televisie georganiseerd. Idder jaor det zelfde berichje in de krant: ‘Het aantal zelfdodingen stijgt nog steeds’. Det zièn van die momente det we wat huùre euver det greujend en ónzichbaar probleem: depressie. Maar neet allein op die momente, ik dink d’r dökker aan, en det leet aan Marijn.
Ut waas neet taege te halde. We hadde det noeits verwach. Ik lièrde Marijn kinne in 2009 wie ik lid woord van Swift Atletiek. Ik zóch aansloèting beej un gruupke werpers en vónd det in Remund. De vaste kern bestónd destièds oèt veer jónge kaerels. Twieë kièr in de waek leep ik ut sportpark op. Die veer ware al begós met de warming-up. Wat voetballe, wat hokkieje met unne te groeëten bal, ut leek mich eigelik mièr op gezellig rugbieje wat ze deje . Ik begós alvas met kogelslingere. Daonao deje we dan altièd same kogelstoeëte en discuswerpe. Marijn waas d’r altièd. Unne röstige jóng met weinig talent veur atletiek. Un bietje te diek, wat verlaege en introvert. Maar waal met unne geweldigen inzet. Iddere training weer opniej. Ut waas unne jóng nao mien hert, ut kinne neet allemaol kampioene waere. As ze zich maar inzette en d’r plezeer in hebbe, en det had-e. Ik moch Marijn en leet det geregeld blièke as we naeven-ein in de riej stónde op ós beurt te wachte. Want ut werpgruupke greujde oèt tot unne fikse werpgroep en Marijn greujde mei. Ziene inzet en zien doorzettingsvermogen ware un veurbeeld veur de groep. Unne bescheide lach waas smeis ut antwaord op mien vraoge.
Ut waas neet taege te halde. We hadde det noeits verwach. Ut is lets december 2014, ut alde jaor wuùrt oètgegoèjd beej de werpersgroep van Swift. Marijn waas intösse unne echte kaerel gewaore. Hae zoog d’r good oèt, hae waas zichbaar aafgevalle en had zich un siekske laote greuje. ‘De zuùs d’r good oèt’, zag ik oprech good bedoeld taegen um en goof unne stevige schouwerklop. En hae lachde wat verlaege wie hae det smeis deej en zag ‘Danke’. Ech unne jóng dae in mien ouge klaor waas veur de volgende stap in zien jónge laeve.
Ut waas neet taege te halde. We hadde det noeits verwach. Ut is woensdig 28 januari 2015 as ózzen trainer mich belt: ‘Marijn is doeëd’. Ein ièzige keld euvervelt mich van top wies tieën, dieke traone zien neet mièr taege te halde, ik ièsbaer door de kamer op en neer. Wat is d’r gebeurd? Gisteraovend waas Marijn in ut deepe gesprónge, hae waas zelfs neet metein doeëd. Wie kin det noow? Waas daen drempel nao de volgende stap in dien jónge laeve nag hoeëger as die reling van die flat?
Ut waas neet taege te halde. We hadde det noeits verwach. Det ware zinkes die we hièl dök huùrde beej zien begrafenis op 3 februari 2015 beej ‘Tussen de bergen’ in Remund. Marijke en ik stónde naeven-ein, ik luùsterde wat d’r euver Marijn gezag woord. Ik verstièfde beej ut huùre det hae al langer psychische probleme had gehad, maar ze kóste um blièkbaar neet helpe. Waorum wis ik det neet, waorum had ik det neet gezeen? Ik had zien elders en broor un kort ‘in memoriam’ gesteurd. Ik schrók wie det inens geprojecteerd stónd op de wand, en ouk nag woort veurgelaeze. Ik brook op det moment en noom ouk un besloèt.
Ut waas neet taege te halde. We hadde det noeits verwach. Wie dök huùre we neet van minse die worstele met beginnende dementie. Wie dök weite we neet det emus unnen burn-out haet. Wie dök zeen we neet det emus in un hukske zit, wuùrt boète geslaote, wuùrt gepes of ut neet mièr zuùt zitte? Wie dök zeen we neet det emus d’r gans allein veur steit. Wie erg is ut as ut in die baovekamer neet mièr good schakelt? Tièdelik of meschiens waal genetisch bepaold? We kinne ze dök neet helpe maar toch waal d’r veur zièn! Marijke en ik stappe d’r gewoèn op aaf, pakke d’n auto of de fiets en staon veur de deur. Sóms adoptere we emus veur zoeë lang as ut nuùdig is.
Ut waas neet taege te halde. We hadde det noeits verwach. Op 27 januari is ut vièf jaor geleje dat Marijn oet ut laeve stapde. Maar zeker neet oèt miene kop. Marijn, de hebs mich gelièrd det se sóms un stepke wiejer mós dörve te gaon. Efkes mièr aandach gaeve, effe veur emus op dörve kómme. Tièd make veur emus in noeëd. Tuurlik kinne we neet alles oplosse. Te dök mót ik toegaeve: Ut waas neet taege te halde. We hadde det noeits verwach. Maar kin dan waal zegge: ik heb as mins un bietje mièr mien bes gedaon. Neet allein op ‘Blue Monday’, maar idderen daag. Danke Marijn, ik hald dich nag effe beej mich!
Jan Titulair
Overzicht blogs: